Trong đầu tư chứng khoán, bạn sẽ gặp nhiều cảm xúc khác nhau. Sau đây là 12 cung bậc trong biểu đồ tâm lý chứng khoán bạn cần nhận biết.
Biểu đồ tâm lý chứng khoán là gì?
Nghe có vẻ giống như biểu đồ nến Nhật mà bạn hay quan sát trên chỉ số Vnindex hay từng mã cổ phiếu cụ thể.
Đúng như vậy đấy. Nến Nhật khi bạn nhìn vào đó sẽ thấy tâm lý đám đông. Tâm lý thị trường. Khi giao dịch mua bán bạn hòa vào tâm lý đám đông ấy.
Biểu đồ tâm lý chứng khoán thể hiện cho bạn thấy rõ các trạng thái tâm lý khi tham gia đầu tư và giao dịch. Nó là 1 vòng xoáy theo chu kỳ!
Đọc thêm về: biểu đồ nến Nhật
Các yếu tố tác động đến tâm lý chung của nhà đầu tư trên biểu đồ tâm lý chứng khoán
Đầu tiên, biểu đồ tâm lý chứng khoán được xác định bởi tâm lý đám đông.
Khi bạn hòa vào đám đông, bạn bị ảnh hưởng bởi hành động mua bán của người khác. Bạn sẽ có xu hướng mua khi người khác mua và bán khi người khác bán.
Không chỉ trong đầu tư hay giao dịch, ngay cả trong cuộc sống hàng ngày bạn cũng dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông khi bạn tham gia vào đám đông: có thể là hội nhóm, cộng đồng, công ty … Không chỉ các nhóm offline mà cả online.
Nếu bạn là tín đồ mua hàng giảm giá thì khi có thông tin được đưa lên hội nhóm là bạn tranh mua ngay lập tức. Ví dụ như vậy!
Nguyên nhân tiếp theo là thiếu kiến thức.
Một số người coi sàn giao dịch chứng khoán như một sòng bạc. Đôi khi họ ảo tưởng và tự cao về khả năng của mình. Họ tiếp cận các vấn đề một cách đơn giản và coi thường những nhà đầu tư có kinh nghiệm.
Điều này cực kỳ đúng trong một pha lên dài của chứng khoán. Bạn có thể quay trở lại cuối năm 2020 và trong năm 2021 để kiểm chứng. Có thể nói lúc đó càng không biết bạn càng liều lĩnh kiếm một mớ tiền.
Sau đó hết quý 1/2022 thì sao?
Xem thêm bài: đầu tư chứng khoán có phải cờ bạc không?
Tiếp theo là thiếu kỹ năng trong đầu tư.
Cuối cùng, khi cố gắng dự đoán thị trường, một số nhà đầu tư áp dụng những công thức do chính họ tạo ra dựa trên quan sát hoặc thông tin mà họ đã thu thập. Tuy nhiên, các công thức này thường đơn giản và xác suất thành công thấp.
Đầu tiên bạn hãy học kiến thức ở bước 2. Mà kiến thức phải chuẩn.
Sau đó còn phải tu luyện nữa.
Tham khảo: mục dịch vụ của chứng sĩ.
Có một số trạng thái tâm lý trong biểu đồ tâm lý chứng khoán phổ biến mà bạn thường trải qua:
- Trạng thái tự tin:
Trạng thái này xảy ra khi nhà đầu tư cảm thấy tự tin và lạc quan về thị trường và khả năng đầu tư của mình. Đặc biệt sau khi đoán trúng và mua đúng trong những lần đầu tiên (thường là với khối lượng thấp). Hay còn gọi là hiệu ứng tự tin thái quá. (Xem trạng thái tự tin trong hình). - Sợ hãi:
Trạng thái sợ hãi xảy ra khi nhà đầu tư cảm thấy lo lắng và hoảng sợ về sự mất mát. Khi thị trường giảm mạnh hoặc có biến động lớn, nhà đầu tư sợ hãi có thể thực hiện các lệnh bán tháo. Họ quá nhạy cảm với thông tin tiêu cực và thường có phản ứng quá mức, gây ra những khoản lỗ lớn trên tài khoản của mình.
Trường hợp này Khanh hay gọi là bán đúng đáy sau khi mua ở đỉnh. - Tham lam:
Trạng thái tham lam xảy ra khi nhà đầu tư cảm thấy mạnh mẽ và thèm muốn lợi nhuận cao hơn. Họ có xu hướng mua vào thị trường với hy vọng kiếm được lợi nhuận nhanh chóng và lớn. Nhà đầu tư tham lam thường có xu hướng mua cổ phiếu ở điểm cao nhất của một xu hướng tăng giá và không quan tâm đến rủi ro. Tương ứng với trạng thái hớn hở và tự tin trong hình) - Tâm trạng bị mắc kẹt: Trạng thái này xảy ra khi nhà đầu tư mắc kẹt trong một vị thế đầu tư mà họ không thể thoát ra. Họ có thể cảm thấy căng thẳng, bất lực và không biết làm thế nào để giải quyết tình huống.
Họ chấp nhận gồng lỗ (sao mà gồng giỏi thế) và chịu đựng. Họ trở thành một nhà đầu tư dài hạn bất đắc dĩ. - FOMO là viết tắt của cụm từ “Fear of Missing Out” trong tiếng Anh, có nghĩa là “sợ bỏ lỡ” hoặc “lo lắng vì bị bỏ qua”. FOMO là một trạng thái tâm lý mà mọi người cảm thấy áp lực hoặc lo lắng vì không tham gia hoặc bỏ lỡ những trải nghiệm, sự kiện hoặc cơ hội có giá trị mà người khác đang tham gia.
FOMO thường ám chỉ tình trạng khi nhà đầu tư sợ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận hoặc gia nhập thị trường khi giá tăng nhanh. Khi thị trường tăng mạnh hoặc có sự tăng giá đột biến của một cổ phiếu, những người bị FOMO có thể cảm thấy áp lực và buộc phải tham gia để không bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận. Điều này có thể dẫn đến quyết định đầu tư không cân nhắc, vội vàng và không dựa trên nghiên cứu cẩn thận.
Các trạng thái tâm lý đầu tư có thể thay đổi theo tình hình thị trường, sự biến động và kinh nghiệm của mỗi nhà đầu tư. Quan trọng là nhà đầu tư nhận biết và kiểm soát tâm trạng của mình để đưa ra quyết định đầu tư tốt hơn.
Dưới đây là cách giải quyết các vấn đề tâm lý đầu tư mà bạn có thể áp dụng:
- Đào sâu kiến thức và nâng cao kỹ năng đầu tư:
Một trong những cách hiệu quả nhất để giảm tâm trạng sợ hãi và lưỡng lự là nắm vững kiến thức và kỹ năng về đầu tư.
Nội dung gồm việc tìm hiểu về các nguyên tắc cơ bản của đầu tư, phân tích thị trường và quản lý rủi ro.
Trang bị kiến thức sẽ giúp bạn tự tin hơn trong việc đưa ra quyết định đầu tư và giảm sự phụ thuộc vào tư duy đám đông. - Nhận biết và kiểm soát cảm xúc: Để tránh bị tâm lý đám đông và cảm xúc chi phối quyết định đầu tư, hãy tìm hiểu cách nhận biết và kiểm soát cảm xúc của mình. Hãy học cách tránh bị quá mức lạc quan hoặc sợ hãi trong các tình huống thị trường khó khăn. Cân nhắc đặt ra các quy tắc và kỷ luật cho việc giao dịch và tuân thủ chúng.
- Xây dựng kế hoạch đầu tư và tuân thủ: Lập một kế hoạch đầu tư rõ ràng và tuân thủ nó là một cách để giúp bạn đảm bảo quyết định đầu tư được đưa ra dựa trên lý thuyết và chiến lược chứ không phụ thuộc vào cảm xúc. Hãy xác định mục tiêu đầu tư, phạm vi đầu tư, nguồn vốn và phương pháp giao dịch. Theo dõi và đánh giá kế hoạch của bạn để đảm bảo bạn đang tuân thủ nó.
- Tìm hiểu từ những nhà đầu tư thành công: Nghiên cứu và học hỏi từ những nhà đầu tư thành công có thể giúp bạn có cái nhìn rõ ràng và tự tin hơn trong quyết định đầu tư của mình. Quan trọng hơn nữa là nó phải phù hợp với bạn.
Các câu hỏi thường gặp về biểu đồ tâm lý chứng khoán:
1. Biểu đồ tâm lý chứng khoán thể hiện điều gì?
Theo Khanh, bạn cần nhận diện được các trạng thái tâm lý. Sau đó là trải nghiệm và kiểm chứng. Bạn sẽ phát hiện được các trạng thái và cung bậc tâm lý khác nhau.
2. Cách giảm tác động của tâm lý đám đông?
Nâng cao kiến thức và kỹ năng đầu tư, xác định kế hoạch đầu tư, tìm hiểu từ nhà đầu tư thành công, và tìm sự hỗ trợ chuyên nghiệp.
3. Làm thế nào để kiểm soát tâm lý đầu tư?
Nhận biết và kiểm soát cảm xúc, nắm vững kiến thức và kỹ năng đầu tư, xây dựng kế hoạch đầu tư và tuân thủ nó, và học hỏi từ những nhà đầu tư thành công.
4. Tại sao cần tránh quyết định đầu tư dựa trên tâm lý?
Quyết định đầu tư dựa trên tâm lý có thể dẫn đến quyết định không cân nhắc, dựa theo cảm xúc và thường làm cho bạn mất tiền.
Bạn hãy để bình luận dưới bài viết này.
Hoặc trao đổi với Khanh qua Facebook.
Hoặc tham gia nhóm Zalo.
