Báo cáo tài chính đã được kiểm toán có giá trị hay không? Chúng ta bắt đầu nhé!
Ngay bài về thực hành đọc báo cáo tài chính, Khanh có nói về báo cáo tài chính nhưng chưa nói khi nó đã được kiểm toán thì có giá trị như thế nào đối với nhà đầu tư chứng khoán?
Báo cáo tài chính là một ngôn ngữ trong kinh doanh và đầu tư.
Đây là ngôn ngữ chung, chuẩn hóa để những người đọc nó có cùng một cách hiểu. Giống như bạn đi Mỹ, bạn phải học biết tiếng Anh. Để học tập, giao lưu, làm việc. Đơn giản như vậy thôi!
Nhưng những người dùng nó thì hiếm người hiểu rõ ngọn nguồn. Người làm ra nó thì cũng ít quan tâm!!!
Ngôn ngữ này có phát ngôn chuẩn không?
Để kiểm chứng việc phát ngôn này, kiểm toán là một bên độc lập xác thực thông tin cho bạn mức độ tin cậy cao hơn so với báo cáo chỉ do một mình doanh nghiệp tự công bố.
Đơn giản là vì thường ai cũng muốn nói những điều tốt đẹp nhất cho mình. Doanh nghiệp cũng vậy! Thường nói rất hay về mình!
Báo cáo tài chính đã được kiểm toán là gì?
Đó là báo cáo tài chính được một bên thứ ba độc lập đưa ra ý kiến để xác nhận thông tin trên báo cáo có tin cậy không, tin cậy đến mức độ nào? Bên thứ ba độc lập đó là công ty kiểm toán.
Bạn cần biết đây là yêu cầu bắt buộc đối với những công ty có mã cổ phiếu của mình giao dịch trên các sàn chứng khoán HOSE, HNX và UPCOM. Đây là 3 sàn cổ phiếu được niêm yết (hoặc được đăng ký giao dịch) ở thị trường chứng khoán Việt Nam.
Kiểm toán báo cáo tài chính được thực hiện như thế nào?
Kiểm toán là dịch vụ được thực hiện bởi các công ty kiểm toán. Đây là những công ty hoạt động trong một lĩnh vực đặc biệt, nó là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, phải được Bộ tài chính cấp phép hoạt động.
Tuy nhiên trên thị trường có rất nhiều công ty kiểm toán. Nếu bạn không hiểu rõ về ngành này thì cảm thấy rối rắm, phức tạp.
Theo quan điểm cá nhân Khanh có 3 loại công ty kiểm toán được phân loại như sau
Các ty kiểm toán thuộc nhóm Big4: gồm PWC, E&Y, KPMG và Deloitte.
Các công ty này có thương hiệu tầm quốc tế. Họ cũng là 4 công ty kiểm toán hàng đầu trên thị trường kiểm toán quốc tế. Vì vậy, các báo cáo kiểm toán được phát hành bởi họ là đáng tin cậy nhất. Đây là nhóm 1.
Thứ hai là các công ty kiểm toán nằm trong danh sách Uỷ ban Chứng khoán cho phép.
Các công ty trên sàn phải được kiểm toán bởi các công ty này. Đương nhiên, thường thường, 4 công ty kiểm toán lớn nói trên sẽ nằm trong danh sách này.
Bạn biết là đầu tiên công ty kiểm toán phải giấy phép do bộ tài chính cấp thì mới đủ điều kiện kiểm toán. Và điều kiện thứ 2 là phải có trong danh sách của Ủy ban Chứng khoán (UBCK) cho phép. Trừ Big4, Khanh tạm gọi các công ty này thuộc nhóm 2.
Và còn lại là Khanh gọi là công ty kiểm toán hạng 3.
Nó chỉ đủ điều kiện cung cấp dịch vụ kiểm toán ở mức bình thường và không thuộc danh sách UBCK cho phép.
Như vậy giá trị của báo cáo tài chính đã được kiểm toán là thế nào?
Rõ ràng chỉ cần nhìn vào báo cáo tài chính kiểm toán của các công ty trên sàn chứng khoán thì chỉ có hạng 1 (nhóm BIG 4) và hạng 2. Đương nhiên hạng 1 là tốt nhất rồi.
Trong các công ty hạng 2 bạn cũng nên cân nhắc. Một vài công ty đứng đầu có danh tiếng khá tốt. Các công ty còn lại cũng tùy, nhưng chất lượng cũng chỉ đáp ứng yêu cầu mà UBCK đưa ra. Bạn xem nhiều báo cáo sẽ cảm nhận được rõ hơn. Vẫn phải là trải nghiệm.
Trong nhóm hạng 2 này, Khanh thấy có 2 nhóm con: nhóm bên trên là 1 vài công ty có thương hiệu lâu năm và làm khá tốt như AASC, Vaco (Vaco ngày nay không bằng ngày xưa) rồi A&C… còn đa số còn lại cũng chỉ bình thường, gọi là đủ và đáp ứng điều kiện kiểm toán của UBCK.
Tuy nhiên khi bạn đọc báo cáo kiểm toán lại thấy xuất hiện nhiều từ ngữ rất khó đọc, khó hiểu.
Và bạn phải đặc biệt lưu ý đến các ý kiến trên các báo cáo kiểm toán.
Điều này có thể nói là quan trọng nhất nhưng thường bị bỏ qua.
Báo cáo kiểm toán thường chỉ gồm 1 trang cùng lắm là 2 trang xuất hiện ngay những trang đầu tiên của báo cáo kiểm toán.
Có 4 dạng ý kiến kiểm toán. Bạn chỉ cần nhắm vào những đoạn này.
1. Ý kiến kiểm toán chấp nhận toàn phần.
Ý kiến này cho rằng, báo cáo tài chính phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu tình hình tài chính của Doanh nghiệp. Bạn hãy lưu ý từ “trọng yếu”.
2. Ý kiến kiểm ngoại trừ
Ý kiến này được đưa ra trong trường hợp dựa trên các bằng chứng kiểm có ảnh hưởng trọng yếu nhưng không lan tỏa đối với báo cáo tài chính; hoặc kiểm toán viên bị giới hạn trong việc không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán.
3. Ý kiến không chấp nhận (hoặc ý kiến trái ngược)
Ý kiến trái ngược được đưa ra trong trường hợp các vấn đề không thống nhất được với giám đốc là quan trọng hoặc liên quan đến một số lượng lớn các tài khoản tới mức độ mà kiểm toán viên cho rằng, ý kiến ngoại trừ là chưa đủ để thể hiện mức độ và tính chất sai sót trọng yếu.
Câu chữ thường sử dụng là “theo ý kiến của chúng tôi, vì ảnh hưởng trọng yếu của các vấn đề nêu trên, báo cáo tài chính phản ánh không trung thực và hợp lý các vấn đề trọng yếu”.
4. Ý kiến từ chối (hoặc không thể đưa ra ý kiến)
Nếu có ý kiến này thì báo cáo tài chính có cũng như không!
Gợi ý của Khanh:
Như vậy, khi phân tích, đánh giá bạn cần phải xem ngay phần ý kiến kiểm toán. Nếu được chấp nhận toàn phần thì hãy tiếp tục đọc. Các mã cổ phiếu mà tôi ưa thích thường được kiểm toán bởi BIG 4 và với ý kiến chấp nhận toàn phần. Với ý kiến thứ 3 và thứ 4 xuất hiện trên báo cáo kiểm toán, có lẽ bạn không cần thiết quan tâm đến công ty đó nữa, nên chọn cơ hội khác tốt và hay hơn!
Nếu bạn có bất kỳ ý kiến hãy để lại bình luận dưới bài viết hoặc vào nhóm Zalo để theo dõi những bài cập nhật nhất.
