Đầu tư cổ phiếu thì phải bắt đầu từ lợi nhuận. Chỉ tiêu quan trọng chính là EPS. Hiểu rõ về chỉ số EPS là gì chính là mối quan tâm đầu tiên của nhà đầu tư cá nhân.
Nếu lợi nhuận là căn cứ đầu tiên để bạn tin tưởng đánh giá, thì những bước tiếp theo bạn cần xem xét là lợi nhuận công ty kiếm được trong 1 năm là bao nhiêu. Thời gian 1 năm là mốc chuẩn để đánh giá một công ty, so sánh với các công ty khác trong cùng ngành nghề của mình. Thậm chí dùng để so sánh với một công ty chả liên quan gì đến lĩnh vực của mình.
Để dễ so sánh hơn thì người ta thường quy về lợi nhuận sau thuế (lợi nhuận ròng) trên mỗi cổ phần, còn gọi là EPS (viết tắt của từ tiếng Anh là Earning per share).
Trên thị trường có nhiều mã cổ phiếu nóng, tăng bằng lần trong một thời gian ngắn. Thường thì bạn dễ bị cuốn vào đánh những mã này. Lòng tham luôn hiện hữu. Khi bạn nhìn thấy thiên hạ ăn bằng lần. Rồi mình đu theo. Hên thì bạn bán đúng đỉnh. Thường khi bạn phát hiện ra cổ phiếu thì nó đã tăng nóng quá rồi. Đánh cổ phiếu loại đấy là cả một kỹ năng , đòi hỏi bạn biết cách đi tiền, biến cách đánh giá game kiểu gì… Và kể cả chuẩn bị kỹ lưỡng rồi bạn vẫn có thể bị úp bô như chơi.
Cách tốt nhất và bền vững nhất là nên bắt đầu từ quan điểm đầu tư thay vì lướt sóng theo game. Tiêu chuẩn đầu tiên chính là EPS.
Vậy chỉ số EPS là gì?
Để tìm hiểu EPS là gì, bạn search từ khóa này thì thấy nó đầy rẫy trên mạng.
Bạn sẽ thấy câu hỏi: Earning per share là gì?
Earning per share chính là từ viết đầy đủ của EPS bằng tiếng Anh.
Sau đây là cách tiếp cận dễ hiểu.
EPS là viết tắt của Thu nhập trên mỗi cổ phiếu, hay phần lợi nhuận sau thuế trên mỗi cổ phiếu thường của các cổ đông, sau khi đã trừ đi cổ tức ưu đãi.
Chỉ số EPS được sử dụng như một chỉ báo về khả năng sinh lợi của doanh nghiệp.
Công thức tính chỉ số EPS
Để tính chỉ số EPS cơ bản của một doanh nghiệp, bạn sẽ cần đến bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả kinh doanh để thu nhặt các số liệu cần thiết sau:
- Khối lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành.
- Chi trả cổ tức ưu đãi (nếu có).
- Lợi nhuận sau thuế.
Dễ nhất là bạn hiểu nó là phần lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp tính cho mỗi cổ phần.
Thời gian tính là 1 năm. Nếu tính EPS cập nhật nhất đến thời điểm hiện tại thì bạn sẽ lấy tổng lợi nhuận sau thuế của 4 quý gần nhất. Trường hợp này công ty không xuất hiện cổ tức ưu đãi.
Tính chuẩn hơn bạn cần lấy lợi nhuận sau thuế trừ đi cổ tức ưu đãi.
Trong công ty cổ phần, đôi khi bạn thấy xuất hiện một dạng cổ đông. Cổ đông này có những ưu đãi nhất định: như quyền biểu quyết (với số phiếu cao hơn so với cổ đông bình thường). Thường họ là những cổ đông sáng lập ban đầu. Hoặc có thể là cổ đông lớn có sức ảnh hưởng đến công ty.
Cổ đông có quyền ưu đãi về nhận lợi nhuận trước (thường là một mức cố định) trước khi chia phần lợi nhuận này cho cổ đông thường. Phần cổ tức này được gọi là cổ tức ưu đãi.
Có mấy loại chỉ số EPS
Có EPS cơ bản và EPS pha loãng.
EPS cơ bản là gì?
Nếu trong năm không có sự thay đổi về số lượng cổ phiếu của công ty thì nó chính là lợi nhuận sau thuế chia cho số lượng cổ phiếu công ty đã phát hành. EPS cơ bản được xác định như trên.
Cổ phiếu lưu hành là gì?
Cổ phiếu lưu hành là cổ phiếu công ty đã phát hành và đang được lưu hành trên thị trường. Tuy nhiên khi có cổ phiếu quỹ thì lại khác.
Lúc đó cổ phiếu lưu hành bằng đúng lượng cổ phiếu đã phát hành trừ đi số lượng cổ phiếu quỹ.
Cổ phiếu quỹ chính là số lượng cổ phần mà chính công ty bỏ tiền ra mua lại (sẽ làm giảm nguồn vốn chủ sơ hữu)
Xem thêm: về cổ phiếu trên Wikipedia
Sự thay đổi về số lượng cổ phiếu lưu hành xảy ra khi nào?
Thường là khi công ty tăng vốn điều lệ, thay đổi phần vốn góp và thủ tục này cần được cập nhật vào đăng ký kinh doanh của công ty. Sở Kế hoạch và đầu tư chứng nhận cho sự thay đổi đó.
- Tăng vốn điều lệ có thể thực hiện bằng cách phát hành thêm lượng cổ phiếu mới. Có thể cho các cổ đông hiện tại mua hoặc do cổ đông mới: thường là cổ đông chiến lược. Lượng cổ phiếu này có thể được chào bán cho cổ đông hiện hữu hoặc chào bán riêng lẻ cho cổ đông chiến lược nói trên).
- Tăng vốn điều lệ bằng việc chia cổ tức bằng cổ phiếu. Đương nhiên là cho cổ đông hiện hữu.
- Tăng vốn điều lệ bằng chia thưởng từ các nguồn khác lợi nhuận như: quỹ đầu tư phát triển, nguồn thặng dư vốn cổ phần
- Giảm nguồn vốn chủ sở hữu do công ty bỏ tiền ra mua lại cổ phiếu quỹ. Sẽ làm giảm lượng cổ phiếu lưu hành.
EPS pha loãng là gì?
Khi xuất hiện tăng lượng cổ phiếu lưu hành như các trường hợp trên sẽ xuất hiện hiện tượng “pha loãng cổ phiếu”. Để xác định chỉ số EPS chuẩn hơn, người ta dùng chỉ số EPS pha loãng.
EPS pha loãng được xác định theo công thức sau:
Bạn có thể tìm chỉ số EPS trong chứng khoán ở đâu.
Thay vì tính toán bạn chỉ cần xem ở báo cáo kết quả kinh doanh. Nó ở dòng cuối cùng.
Nếu là công ty mẹ, bạn chỉ thấy ở trên báo cáo kết quả kinh doanh hợp nhất.
Thậm chí bạn nhìn thấy nó ngay ở trang tổng quan về tình hình tài chính của công ty ở những trang có uy tín như cafef.vn
Chỉ số EPS dùng để làm gì?
Nó là căn cứ quan trọng để xác định tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận, định giá tương đối giá trị của công ty.
Nó là yếu tố quan trọng trong phân tích cơ bản.
Chỉ số EPS bao nhiêu là tốt?
Đương nhiên bạn sẽ nói rằng càng cao thì càng tốt.
Ít nhất EPS phải lớn hơn 1000. Nghĩa là lợi nhuận sau thuế trên vốn cổ phần đạt tới tỷ suất 10%.
Câu chuyện trở nên phức tạp hơn vì EPS càng cao thì giá cổ phiếu đó càng cao.
Còn trường hợp EPS tăng mạnh mẽ nhưng liệu có theo tỷ lệ tăng trưởng hợp lý không hay chỉ là bất thường.
Bạn hãy xem thêm bài: Một góc nhìn sâu hơn về chỉ số EPS.
Nhưng trước mắt bạn có thể lấy nó là một tiêu chí để chọn cổ phiếu. Để đưa cổ phiếu này vào màn hình ra đa quan sát của bạn.
- Bước 1: chọn ngành nghề/ lĩnh vực mình hiểu nhất. Chính là những ngành nghề/lĩnh vực bạn đang làm việc. Nếu bạn yêu thích ngành nghề/ lĩnh vực này thì quả thật là tuyệt. Vì ngoài động lực kiếm tiền bạn có động lực về sự yêu thích, Sự yêu thích khiến bạn quan tâm, chú ý hơn.
- Bước 2: chọn vài công ty có mã tương ứng trên các sàn giao dịch (HOSE, HNX, UPCOM). Thường hàng HOSE (sở giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh) có chất lượng cao hơn.
- Bước 3: Tìm hiểu kỹ về một công ty có chỉ số tốt nhất để bắt đầu theo dõi và tìm hiểu chi tiết hơn.
Các câu hỏi thường gặp về chỉ số EPS:
1. Chỉ số EPS là gì? Hay Earning per share là gì?
Bạn hiểu đơn giản nhất chính là lợi nhuận sau thuế chia cho số cổ phiếu lưu hành
2. Chỉ số EPS trong chứng khoán là gì?
Đương nhiên chỉ số này chỉ có trên thị trường chứng khoán, cụ thể ở đây là thị trường cổ phiếu. Chỉ số EPS không xuất hiện trên các thị trường khác như thị trường trái phiếu, thị trường tiền tệ… Các thị trường khác nữa càng không.
3. Chỉ số EPS bao nhiêu là tốt?
Nó phải là số dương. Càng lớn thì càng tốt. Nhưng đây mới là chỉ tiêu đầu tiên. Bạn cần xem xét sâu hơn và so sánh thêm cả với thị giá cổ phiếu nữa trong khâu lựa chọn cổ phiếu.
4. Chỉ số EPS nói lên điều gì?
Đúng như định nghĩa của nó. Nó thể hiện mức độ tạo ra lợi nhuận của công ty cổ phần, nhưng tính theo đơn vị là VND chứ không theo tỷ lệ %.
